Geachte Minister de Jonge, Beste Hugo,
Onlangs gaf u in een interview aan dat de marktwerking in de zorg misschien niet zo’n goed idee was. Marktwerking werkt volgens u niet optimaal en mogelijk is het niet de juiste keuze om de zorg aan de markt over te laten. De marktwerking is volgens u ‘doorgeslagen’. U wil meer menselijke maat in de zorg en u wilt het betaalbaar houden.
Ik wil graag even stilstaan bij uw woorden. Ik wil u graag helpen te begrijpen wat uw boodschap over de doorgeslagen marktwerking met hulpverleners doet. U moet begrijpen dat hulpverleners na 12 jaar marktwerking ook een beetje zijn “doorgeslagen”.
Sinds de invoering van de marktwerking in 2006 wisten eigenlijk de meeste hulpverleners het al; marktwerking in de zorg, dat gaat hopeloos mis. Marktwerking zou het alleen maar erger maken, dachten wij. 12 marktwerkingsjaren later heeft het de meeste hulpverleners veranderd. Eerst waren het nog gepassioneerde doorzetters, nu is de hulpverlener gedemoraliseerd, burned-out, gestrest, verdrietig en ontevreden.
Als u een bestuurder was van een voetbalclub en u had dit beleid 12 jaar lang volgehouden dan was u door de supporters aangevallen op het trainingscomplex en hadden ze u mogelijk gevierendeeld.
Als u een dokter was en u had op een patiënt 12 jaar lang een behandeling geprobeerd zonder dat het effect had, dan was u allang geschorst door het medisch tuchtcollege en geroyeerd uit uw beroepsgroep.
Maar de politiek is geen voetbalclub (gelukkig), politici zijn geen dokters (ook gelukkig) en dus kunnen politici met dit soort proefballonnetjes van 12 jaar wegkomen. Desalniettemin zou het een zegen zijn als er, net als in de medische wereld, een streng tuchtcollege komt die politici kan waarschuwen, berispen of uit hun ambt ontzeggen. En een harde supporterskern is misschien ook wel een vrolijke toevoeging, in good and in bad times. Een F-side die op geheel onorthodoxe wijze verhaal komt halen en u dwingen uw schoenen op te eten als er bepaalde beleidsafspraken niet worden nagekomen.
Over uw schoenen gesproken, mag ik u complimenteren met uw modieuze schoenensmaak. Ikzelf ben ook erg gecharmeerd van schoenen. Die passie werd tijdens mijn opleiding flink bekritiseerd; een van mijn professoren leerde mij het psychoanalytische schoenenperspectief; mensen die geneigd zijn zich excentriek te kleden zijn vooral bang om niet bijzonder gevonden te worden. Destijds heb ik het weggelachen, maar die psychoanalytische veroordeling is wel blijven hangen.
Terug naar de marktwerking. Misschien helpt het om politieke beleidsafspraken te vergelijken met doktersbeslissingen. Als een dokter beslissingen moet nemen en nieuwe medicatie wil voorschrijven dan gaat hij het onderzoeken. Evidence-based medicine heet dat, zoals u het van ons verlangt. Voordat het beschikbaar is in de apotheek, moet de dokter alles weten over het medicijn; er moeten experimenten worden verrichten in het lab. Daarna worden er tests op dieren uitgevoerd en uiteindelijk volgen er dure onderzoeken op echte patiënten. Het is een onderzoeksproces van decennia alvorens een middel op de markt komt.
Die hele onderzoeksfase is in 2006 overgeslagen. Het medicijn marktwerking is destijds gewoon niet onderzocht. Er is geen enkel grondig en betrouwbaar onderzoek gedaan naar de werking of bijwerkingen van het marktwerkingsmedicijn. We weten nu pas dat marktwerking als bijwerking bureaucratie en demoralisatie van de hulpverlener veroorzaakt. Maar met de kennis van nu..
Daarom, lieve minister, heb ik een voorstel voor u. Als politici nieuwe ideeën hebben, doe dan grondig en serieus onderzoek. Ga eerst eens de marktwerking in de zorg testen, in kleine studiepopulaties (desnoods eerst op dieren in overleg met de PvdD), schrijf er betrouwbare wetenschappelijke artikelen over en als blijkt dat het werkt en weinig bijwerkingen heeft, voer het in en zullen wij hulpverleners het met alle liefde voorschrijven.
Met vriendelijkste groet,
Giorgio